Μας πήραν την Αθήνα... είναι ο πρώτος στίχος από ένα σκωπτικό τραγουδάκι που τραγουδούσαν οι υποχωρούντες από την Αθήνα Ελασίτες μετά τα Δεκεμβριανά, τον Γενάρη του 1945. Ο στίχος χρησίμευσε και ως τίτλος του ανά χείρας τόμου, στον οποίο περιλαμβάνονται μελετήματα, άρθρα, ομιλίες και βιβλιοκριτικές που έχουν σχέση με την περίοδο 1941-1950. Διότι, κατά τον συγγραφέα, η μάχη της Αθήνας ήταν το κορυφαίο σημείο της σύγκρουσης του εαμικού μπλοκ και της ελληνικής συντηρητικής παράταξης, συνεπικουρούμενης από τους Άγγλους κι αργότερα τους Αμερικάνους. Ήταν το κορυφαίο σημείο εκείνη η μάχη διότι έκρινε ως προς το κύριο: ποιος θα ήταν ο κάτοχος της πρωτεύουσας, ποια θα ήταν η εξουσία στη μεταπολεμική Ελλάδα και με ποιους όρους. Τα κείμενα του τόμου, δημοσιευμένα αρχικά, ως επί το πλείστον, στον Πολίτη, την Αυγή και την Εποχή πραγματεύονται κομβικά σημεία της περιόδου της Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου. Είναι κείμενα ιστορικού αναστοχασμού που προσπαθούν να αναιρέσουν διάφορους δικαιωτικούς μύθους και να στρέψουν την προσοχή προς τις πολιτικές δυνάμεις της εποχής, τον νέο ιστορικό πρωταγωνιστή, το ΕΑΜ, το πεδίο της σύγκρουσης μέσα σε μια γενικευμένη εμπόλεμη κατάσταση.