Επανεκδίδεται αυτοτελώς η μελέτη του Σπύρου Καράβα στην οποία ανιχνεύονται οι αρμοί του ελληνικού αλυτρωτισμού μέσα από το παράδειγμα της άγνωστης έως σήμερα λιθόγραφης Στρατιωτικής Γεωγραφίας (1851) του λόγιου λοχαγού Βασίλειου Νικολαΐδη, ενώ εκτίθενται συγχρόνως οι  τύχες της στη δίνη του Κριμαϊκού Πολέμου (1853-1856) καθώς και η απογονή της. Τη μελέτη ακολουθεί εκτενής πίνακας γεωγραφικών όρων και ευρετήριο. Σε ένθετο CD περιέχεται η  ηλεκτρονική έκδοση της Στρατιωτικής Γεωγραφίας, με εκδοτική φροντίδα της Πόπης Πολέμη. 

Το χειρόγραφο υπόμνημα του Νικολαΐδη, προς χρήσιν των επιτελών του Υπουργείου Στρατιωτικών και του ελληνικού κατακτητικού στρατού, αποτέλεσε το προϊόν της πρώτης επίσημης και μυστικής αποστολής στα διεκδικούμενα εδάφη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας, σε Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρο-Αλβανία, δηλαδή σε μια terra incognita την οποία κληρονομικώ δικαίω διεκδικούσε ο ελληνικός εθνικισμός. Οι πολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας που προηγήθηκε του 1850, όταν ο Νικολαΐδης περιηγείται και κατοπτεύει τις όμορες επαρχίες, έθεταν εκ των πραγμάτων επιτακτικά το ζήτημα της γνώσης του χώρου, του διεκδικούμενου από την Ελλάδα χώρου. Όχι πλέον με όρους φιλολογικούς και ιστορικούς, αλλά με όρους φυσικής και πολιτικής γεωγραφίας. Ήταν τότε που είχε αρχίσει να γίνεται συνείδηση στα καθ’ ημάς  πως «το πειστικώτερον των εθνικών δικαίων επιχείρημα είναι η δύναμις». Σε αυτήν ακριβώς τη συνάφεια, η Στρατιωτική Γεωγραφία του Νικολαΐδη προσφέρεται για να διερευνηθεί η συγκρότηση της σύγχρονης εθνικής γεωγραφίας της Ελλάδας, με την παραγωγή του εθνικού χώρου να προκύπτει από τις ανάγκες του Βασιλείου για απόκτηση εκείνου που αργότερα θα ονομαζόταν ζωτικός χώρος.