Γιώργος Λ. Βλάχος
Τα μυστικά των βάλτων
Περιβαλλοντικές ιστορίες της μεσοπολεμικής Μακεδονίας

Το βιβλίο αυτό αφηγείται μερικές από τις πολλές περιβαλλοντικές ιστορίες της μεσοπολεμικής Μακεδονίας, εστιάζοντας στη μετατροπή της από μια οθωμανική επαρχία, στην πιο διαφιλονικούμενη παραμεθόριο του ελληνικού κράτους και στη συνέχεια σε έναν σχετικά σταθερό και ομο γενοποιημένο σιτοβολώνα. Η βιβλιογραφία πάνω στο θέμα αυτό έχει αναδείξει επαρκώς πολλές διαφορετικές όψεις, την πολιτιστική, την κοινωνική, την αμιγώς οικονομική και, ασφαλώς, την πολιτική.Ωστόσο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το περιβάλλον απουσιάζει έντονα από τη συγγραφή της νεότερης μακεδονικής ιστορίας, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις όπου αναφέρεται, παραμένει ως ένα παθητικό παρασκήνιο, πάνω στο οποίο δραστηριοποιούνται οι κύριοι πρωταγωνιστές: πολιτικοί, στρατιωτικοί, αξιωματούχοι του κράτους, επιχειρηματίες, επιστήμονες και, σπανιότερα, αγρότες.Τελικά, αυτή η άρνηση της αυτουσιότητας του «περιβάλλοντος» οδήγησε στην υποβάθμισή του, όχι μόνο ως υλική πραγματικότητα αλλά και ως εννοιολογική κατασκευή. Αντιμετωπίζοντάς το ως έναν παθητικό καμβά προς εκμετάλλευση, οι καπιταλιστικές κοινωνίες, καθοδηγούμενες από την τεχνοκρατική και οικονομική λογική της αχαλίνωτης ανάπτυξης, αποδυνάμωσαν την εγγενή του αξία και το μετέτρεψαν σε έναν πόρο προς διαχείριση. Αυτή η προσέγγιση είχε όμως επιπτώσεις, το μέγεθος των οποίων η αυθάδης τεχνοκρατική νοοτροπία του νεωτερικού κράτους δεν μπόρεσε να προβλέψει, φέρνοντάς μας τελικά στην πρόσφατη συνειδητοποίηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, τη γρήγορη μετατροπή της σε «κλιματική κρίση» και στην επικείμενη εδραίωση του όρου «κλιματική κατάρρευση», όροι που αντανακλούν και τη ζοφερή διαπίστωση της αχαρτογράφητης πορείας που θα ακολουθήσει και η Μακεδονία από εδώ και στο εξής.

Ο Γιώργος Λ. Βλάχος είναι ιστορικός με εξειδίκευση στην περιβαλλοντική ιστορία. Το ερευνητικό του έργο εστιάζει πρωτίστως στην ανάδυση του τεχνοκρατικού τρόπου σκέψης στο ελληνικό κράτος κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, μια εξέλιξη που οδήγησε στην υλοποίηση εκτεταμένων τεχνικών παρεμβάσεων σε ολόκληρη την επικράτεια και στη συνακόλουθη αναδιάρθρωση των ελληνικών οικοσυστημάτων.Επιπλέον, ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη της ιστορίας του κυνηγίου στη νεότερη Ελλάδα. Υπηρετεί ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ενώ από το 2022 είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβαλλοντικής Ιστορίας.

αγορά